Τι πρέπει να
αποδείξουν στο δικαστήριο οι σύζυγοι για να ζητήσουν διατροφή σε περίπτωση
διακοπής του γάμου τους: Αξίωση διατροφής λόγω διακοπής της έγγαμης συμβίωσης
για εύλογη αιτία. «…Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1389, 1390 και
1391 Α.Κ. προκύπτει ότι για τη θεμελίωση αξίωσης του ενός από τους συζύγους για
καταβολή σ` αυτόν διατροφής σε χρήμα από τον άλλο, μετά τη διακοπή της έγγαμης
συμβίωσης, πρέπει ο ενάγων να επικαλείται και να αποδεικνύει τη συζυγική
ιδιότητα, τη διακοπή της συμβίωσης για εύλογη αιτία, ότι οι βιοτικές του
ανάγκες, λαμβανομένων υπόψη και των συνθηκών της χωριστής διαβίωσης,
δικαιολογούν τον προσδιορισμό της διατροφής στο ζητούμενο με την αγωγή
χρηματικό ποσό, χωρίς να είναι αναγκαίο και να εξειδικεύει τις ανάγκες αυτές,
αναφέροντας και την απαιτουμένη για κάθε μία δαπάνη, αλλά αρκεί μόνο να
αναφέρει το συνολικό ποσό που απαιτείται για την κάλυψη των αναγκών του αυτών.
Εξάλλου δεν απαιτείται να διαλαμβάνεται
στην αγωγή, ούτε στην απόφαση, η αποτίμηση της συνεισφοράς του καθενός από τους
συζύγους για την αντιμετώπιση των αναγκών της οικογένειας, αφού η υποχρέωση για
τη συνεισφορά αυτή υπάρχει όσο διατηρείται η έγγαμη συμβίωση ενώ όταν αυτή
διακοπεί, αντικαθίσταται με τη χρηματική διατροφή, που προσδιορίζεται από τη
σύγκριση των εκατέρωθεν οικονομικών δυνατοτήτων. Οι οικονομικές δυνάμεις των
διαδίκων συζύγων που προσδιορίζουν την αναλογία της συνεισφοράς καθενός απ`
αυτούς στη διατροφή αυτή δεν αποτελούν στοιχείο της αγωγής, αλλά ενδέχεται να
αποτελέσουν τη βάση σχετικής ένστασης του εναγομένου (ΑΠ 132/2003, ΑΠ
1382/2000)... Οπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη
απόφαση, το Εφετείο, ύστερα από ανέλεγκτη εκτίμηση των αποδείξεων, δέχθηκε,
μεταξύ άλλων, τα εξής: "Η ενάγουσα δεν εργάζεται και επομένως στερείται
εισοδημάτων. Είναι κυρία μόνο του 1/2 εξ αδιαιρέτου της συζυγικής οικίας, όπου
διαμένει με τα τέκνα τους, μετά τη διάσπαση της έγγαμης συμβίωσης τους και δεν
βαρύνεται με δαπάνες στέγασης. Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι πάσχει από
θρομβοφλεβίτιδα και έτσι, αν και είναι 45 ετών, δεν μπορεί να εργαστεί, γιατί η
κατάσταση της υγείας της διαρκώς επιδεινώνεται-ούτε διαθέτει προσόντα προς
ανεύρεση κάποιας εργασίας. Αυτή κάποιες φορές συμπαραστέκεται στην εργασία των
τέκνων της, που διατηρούν φανοποιείο αυτοκινήτων, χωρίς αυτό βεβαίως να είναι
συνεχές, πάντως δεν αποδείχθηκε ότι γίνεται για εργασία ή με αμοιβή της, αφού η
ίδια, όταν και στο παρελθόν εργαζόταν στην επιχείρηση του συζύγου της, δεν
ελάμβανε αμοιβή. Με βάση τις ανωτέρω οικονομικές δυνατότητες των διαδίκων, με
καθεστώς έγγαμης συμβίωσης, ο εναγόμενος είχε υποχρέωση μεγαλύτερης
συνεισφοράς, ως οικονομικώς ισχυρότερος σε σχέση με την ενάγουσα, η οποία ως
οικονομικώς ασθενέστερη, έχει δικαίωμα διατροφής έναντι του εναγομένου υπόχρεου
συζύγου της, το ποσό της οποίας ανέρχεται στο ποσό των 700 ευρώ μηνιαίως. Το
ανωτέρω ποσό ανταποκρίνεται στις ανάγκες της ενάγουσας, όπως αυτές
διαμορφώθηκαν μετά τη διακοπή της συμβίωσης και τη χωριστή διαμονής
λαμβανομένης υπόψη της ηλικίας της, της υγείας της και της οικογενειακής της
κατάστασης ......". Οι παραδοχές αυτές, ενόψει του ότι, όπως, προεκτέθηκε,
για την επιδίκαση διατροφής σε χρήμα στον ένα σύζυγο από τον άλλο, σε περίπτωση
διακοπής της έγγαμης συμβίωσης για εύλογη αιτία, δεν απαιτείται να
εξειδικεύονται οι ανάγκες διατροφής του ενάγοντος συζύγου και να παρατίθενται
οι απαιτούμενες επί μέρους δαπάνες και μάλιστα ξεχωριστά υπό καθεστώς έγγαμης
συμβίωσης και υπό καθεστώς διακοπής αυτής, αλλά αρκεί να αναφέρεται το συνολικό
ποσό που απαιτείται για την κάλυψη των αναγκών αυτών, στηρίζουν με επάρκεια την
ένδικη αξίωση διατροφής. Επομένως είναι αβάσιμος ο πιο πάνω λόγος αναίρεσης, με
τον οποίο υποστηρίζονται τα αντίθετα.
Εξάλλου, από το
συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1391, 1394 και 1438 ΑΚ σαφώς προκύπτει ότι η
αξίωση διατροφής του ενός συζύγου από τον άλλο, όσο υφίσταται ο γάμος, λόγω
διακοπής της έγγαμης συμβίωσης για εύλογη αιτία, παύει από τότε που θα καταστεί
αμετάκλητη η κηρύττoυσα την λύση του γάμου δικαστική απόφαση. Ενδεχόμενη αξίωση
διατροφής του πρώην συζύγου μετά το διαζύγιο από το άρθρο 1442 ΑΚ, συνιστά νέα
διαφορετική αξίωση, για την επιδίκαση της οποίας απαιτείται η άσκηση νέας
αγωγής. Ενας τέτοιος ισχυρισμός για λύση του γάμου, προς περιορισμό της
διατροφικής αξίωσης από το άρθρο 1391 ΑΚ, ο οποίος παραδεκτά μπορεί να προβληθεί
για πρώτη φορά ενώπιον του εφετείου, εάν γεννήθηκε μετά την τελευταία συζήτηση
στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο (527 ΚΠολΔ), αποτελεί ένσταση κατά της αγωγής
διατροφής από το άρθρο 1391 ΑΚ (ΑΠ 2070/2007). (Απόφαση ΑΠ
773/2014, areiospagos.gr)
