Επιστροφή αχρεωστήτως εισπραχθεισών ασφαλιστικών εισφορών: Γνωμοδότηση για το Ν.4387/2016

Εκδόθηκε η πρώτη γνωμοδότηση (υπ' αρ. 344/2016) για το νέο ασφαλιστικό νόμο (4387/2016) από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και αφορά την ερμηνεία του τελευταίου εδαφίου του άρθρου 104 του νόμου σχετικά με την επιστροφή αχρεωστήτως εισπραχθεισών εισφορών,

όπου ορίζεται ότι οι παρούσες διατάξεις εφαρμόζονται και στις εκκρεμείς περιπτώσεις κατά την έναρξη ισχύος του νόμου.

Ειδικότερα το ερώτημα που τέθηκε είναι αν, κατά την έννοια της ερμηνευομένης διατάξεως, εκκρεμείς κατά την έναρξη ισχύος της περιπτώσεις «θεωρούνται όλες αυτές οι περιπτώσεις επιστροφής των εισφορών, που η αίτηση επιστροφής υπεβλήθη μεν μετά την ημερομηνία ισχύος του νόμου (δηλ. μετά την 12/5/2016) ή δεν έχει ακόμα υποβληθεί, η αξίωση όμως προς επιστροφή εισφορών που αχρεωστήτως κατεβλήθησαν είχε ήδη γεννηθεί πριν την 12/5/2016 με αποτέλεσμα την ύπαρξη πιστωτικού υπολοίπου στην καρτέλλα του εργοδότη είτε ως αποτέλεσμα ελέγχου δηλωθέντων καταβληθέντων (ΕΔΚ), είτε μετά από ουσιαστικό έλεγχο για οποιαδήποτε αιτία, δελτία μεταβολής στοιχείων ασφαλισμένου με μετατροπή ή / και ακύρωση χρόνου ασφάλισης (ΑΚΜΕΤ) κ.λπ.» ή «θεωρούνται οι περιπτώσεις επιστροφής των εισφορών, που η σχετική αίτηση υπεβλήθη πριν την ημερομηνία ισχύος του νόμου (δηλ. πριν την 12/5/2016) και δεν έχει ξεκινήσει ή δεν έχει ολοκληρωθεί η προβλεπόμενη διαδικασία είτε γιατί βρίσκεται στο στάδιο ελέγχου, είτε στο στάδιο έκδοσης της απόφασης ή στο στάδιο πριν την έγκριση της σχετικής απόφασης από το αρμόδιο όργανο αλλά και για οποιοδήποτε άλλο λόγο.

Η απάντηση που έδωσε το ΝΣΚ είναι ότι θεωρούνται ως «εκκρεμείς περιπτώσεις», κατά την έννοια του τελευταίου εδαφίου του άρθρου 104 του ν. 4387/2016, οι αναφερόμενες στο ερώτημα περιπτώσεις επιστροφής αχρεωστήτως καταβληθεισών στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ εισφορών, είτε δηλαδή όταν οι αιτήσεις επιστροφής υποβλήθηκαν πριν την 12/5/2016 (ημερομηνία εφαρμογής του νόμου) είτε και μετά την 12/5/2016, εφόσον, όμως, η αξίωση επιστροφής είχε γεννηθεί πριν την ημερομηνία αυτή και δεν είχε ικανοποιηθεί το σχετικό αίτημα, ενόψει των διοικητικών διαδικασιών που απαιτούνται για την έκδοση των σχετικών οριστικών διοικητικών πράξεων επιστροφής ή συμψηφισμού των εισφορών που εισπράχθηκαν αχρεώστητα.