Yποχρέωση των τραπεζών να χορηγούν στους δανειολήπτες τα δικαιολογητικά για το νόμο Κατσέλη

του Γιώργου Δ. Καζολέα, Δικηγόρου

Όπως ρητά προβλέπεται στο νόμο των υπερχρεωμένων (3869/2010) οι τράπεζες είναι υποχρεωμένες να παραδώσουν εντός προθεσμίας 10 εργάσιμων ημερών την κατάσταση οφειλών του δανειολήπτη πελάτη τους προκειμένου αυτός να την συνυποβάλλει μαζί με τα υπόλοιπα απαιτούμενα έγγραφα για την υπαγωγή του στον παραπάνω νόμο. Όπως προβλέπεται, τρία από τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την ένταξη στο Νόμο Κατσέλη, ήτοι α) αναλυτικές βεβαιώσεις οφειλών, β) αντίγραφα των δανειακών συμβάσεων και γ)(τυχόν) καταγγελίες των δανειακών συμβάσεων εκδίδονται κατόπιν αίτησης των καταναλωτών από τα πιστωτικά ιδρύματα. Παρατηρείται ωστόσο το φαινόμενο και ιδίως τον τελευταίο καιρό,

οι τράπεζες να μη συμμορφώνονται σε αυτή την εκ του νόμου υποχρέωσή τους. Το άρθρο 2 παρ.4 του ν.3869/2010 ορίζει τα εξής: «Τα πιστωτικά ιδρύματα υποχρεούνται μέσα σε δέκα εργάσιμες ημέρες από την υποβολή σε αυτά σχετικού αιτήματος του οφειλέτη να του παραδώσουν χωρίς επιβάρυνση αναλυτική κατάσταση των προς αυτά οφειλών του κατά κεφάλαιο, τόκους και έξοδα, καθώς και το επιτόκιο με το οποίο εκτοκίζεται η οφειλή, καθώς και να τον ενημερώσουν εγγράφως για το ποσό που αντιστοιχεί στο 10% της τελευταίας ενήμερης δόσης».

Μάλιστα ο νόμος ρητά προβλέπει την επιβολή προστίμου στις περιπτώσεις που οι τράπεζες δεν συμμορφώνονται. Σύμφωνα με την παρ.4 του αρ.2 «ο Υπουργός Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας επιβάλλει για κάθε παράβαση της υποχρέωσης της παρούσας παραγράφου πρόστιμο που ανέρχεται από πεντακόσια έως δέκα χιλιάδες ευρώ. Οι καταγγελίες για τις παραβάσεις αυτές κατατίθενται στη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή του Υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας».

Δεδομένου ότι με το ισχύον καθεστώς θα υποβάλλονται αιτήσεις υπαγωγής στο νόμο Κατσέλη μέχρι 31.12.2015 και από το έτος 2016 θα ισχύει η νέα ρύθμιση του ν. 4336/2015, της ΚΥΑ με αριθμό 7534/20.8.2015 (Β’ 1794) και του ν.4346/2015 (άρθρο 14), είναι κρίσιμο για τους δανειολήπτες που θέλουν να υποβάλλουν εγκαίρως την αίτησή τους, να παραδίδει η Τράπεζα τα παραπάνω δικαιολογητικά εντός της προθεσμίας, σε άλλη δε περίπτωση αν χαθεί η δυνατότητα υποβολής της αίτησης μέχρι 31.12.2015, υφίσταται ευθύνη του πιστωτικού ιδρύματος και η παράβαση του νόμου από την πλευρά του είναι προφανής και προκύπτει από την ημερομηνία κατάθεσης του αιτήματος για την χορήγηση των εγγράφων.

Σημειώνεται ακόμα ότι η υποχρέωση παράδοσης των σχετικών δικαιολογητικών βαρύνει και το Δημόσιο, τους ΟΤΑ και τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης και η προθεσμία είναι και σε αυτήν την περίπτωση 10 εργάσιμες ημέρες. Αυτό προβλέπεται ρητά στην παράγραφο 4α του άρθρου 2 του ν.3869/2010 που προστέθηκε με το ν.4336/2015. Η παράγραφος αυτή ορίζει: «4.α. Το Δημόσιο, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης α` και β` βαθμού (Ο.Τ.Α.), τα νομικά πρόσωπα αυτών και οι Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης υποχρεούνται κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος του οφειλέτη να παραδώσουν σε αυτόν εντός της ανωτέρω προθεσμίας αναλυτική κατάσταση: α) των βεβαιωμένων οφειλών στην Φορολογική Διοίκηση σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ΚΦΔ) τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (Κ.Ε.Δ.Ε.), αναλυόμενες σε κεφάλαιο, προσαυξήσεις και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής, αναφέροντας και το επιτόκιο εκπρόθεσμης καταβολής, β) των βεβαιωμένων οφειλών προς τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α`και β` βαθμού και τα νομικά πρόσωπα αυτών, όπως περιγράφονται στην παρ. 2 εδάφιο β` στοιχείο β του άρθρου 1 του παρόντος νόμου, αναλυόμενες σε κεφάλαιο, προσαυξήσεις και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής, γ) των βεβαιωμένων ασφαλιστικών οφειλών προς τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης".

Η διάταξη αυτή καταλαμβάνει, σύμφωνα με την παρ.5 του άρθρου 2 της υποπαραγράφου Α.4 του άρθρου 2 του Ν. 4336/2015 τις αιτήσεις που υποβάλλονται μετά την έναρξη ισχύος του, δηλαδή μετά από την υπογραφή από τα συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης της παρ.Β` του άρθρου 3 του Ν. 4336/2015.

Συμπερασματικά, καλό είναι να γνωρίζουν οι δανειολήπτες ότι η παράδοση των δικαιολογητικών από την τράπεζα δεν είναι στη διακριτική της ευχέρεια και δεν επιτρέπεται να χορηγεί τα έγγραφα όποτε εκείνη θέλει ή μπορεί, αλλά μέσα σε συγκεκριμένη προθεσμία που ορίζει ο νόμος και η παράβαση αυτής της υποχρέωσης επιφέρει πρόστιμο πέραν των τυχόν αποζημιωτικών δικαιωμάτων του δανειολήπτη.