Είναι τα γραπτά μηνύματα (sms) παράνομα αποδεικτικά μέσα;

του Γιώργου Δ. Καζολέα, Δικηγόρου

Όπως είναι γνωστό, στην έννοια των ιδιωτικών εγγράφων κατ’αρθρο 444 ΚΠολΔ υπάγονται και τα ηλεκτρονικά έγγραφα, ως τέτοια δε νοούνται τόσο τα μηνύματα του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (email) όσο και τα μηνύματα των κινητών τηλεφώνων (sms).

Ως ηλεκτρονικό έγγραφο θεωρείται το σύνολο των εγγραφών δεδομένων στο μαγνητικό δίσκο ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή, τα οποία, αφού γίνουν αντικείμενο επεξεργασίας από την κεντρική μονάδα επεξεργασίας, αποτυπώνονται με βάση τις εντολές του προγράμματος, κατά τρόπο αναγνώσιμο από τον άνθρωπο, είτε στην οθόνη του μηχανήματος,

είτε στον προσαρτημένο εκτυπωτή του. Υπό την έννοια αυτή το ηλεκτρονικό έγγραφο αποτελεί την κατά το άρθρο 444 αρ. 3 ΚΠολΔ μηχανική απεικόνιση, η οποία συνιστά πλήρη απόδειξη, δεκτική ανταποδείξεως, για τα γεγονότα ή πράγματα που αναγράφονται σε αυτήν (άρθρο 448 παρ. 2 ΚΠολΔ).

Η απεικόνιση της διεύθυνσης του αποστολέα πάνω στο μήνυμα, καθιστά αυτόν απολύτως συγκεκριμένο για τον παραλήπτη έτσι ώστε να μην είναι δυνατόν να επέλθει σύγχυση του με άλλο χρήστη του ιδίου συστήματος, ενώ η ταύτιση του με το περιεχόμενο του μηνύματος είναι άρρηκτη. (Ειρ.Αθ. 8444/2011, Μον.Πρωτ.Αθ. 1963/2004, Μον.Πρωτ.Αθ.6302/2004 τνπ Νόμος)

H πρόσφατη απόφαση 3256/2015 του Πολ.Πρωτ. Θεσσαλονίκης αρνείται, και μάλιστα χωρίς να διατυπωθεί σχετική ένσταση από κάποιον από τους διαδίκους, την αποδεικτική δύναμη αποτυπώσεων μηνυμάτων SMS, παραγνωρίζοντας την πλήρη απόδειξη για πράγματα ή γεγονότα που παρέχουν τα ηλεκτρονικά μηνύματα τα οποία κατά τα ανωτέρω αποτελούν ιδιωτικά έγγραφα κατά την έννοια του νόμου. Δικαιολογεί δε την απόρριψη της αποδεικτικής τους ισχύος, επικαλούμενη την έλλειψη προσκόμισης συγκεκριμένης εισαγγελικής ή ανακριτικής διάταξης ή βουλεύματος δικαστικού συμβουλίου που να επιτρέπει την αποτύπωσή τους, κάτι τέτοιο ωστόσο δεν προβλέπεται για ιδιωτικά έγγραφα που θα πρέπει σαφώς να διακριθούν από τη φωνητική συνομιλία.

Kι αυτό γιατί το γραπτό μήνυμα (sms) αποτελεί προϊόν συντακτικής αποτύπωσης και γλωσσικής έκφρασης με λέξεις της εκάστοτε βούλησης του συντάκτη έτσι ώστε να εξομοιούται πλήρως με το ιδιωτικό έγγραφο, η μόνη δε διαφορά από την παραδοσιακή σύνταξη ενός εγγράφου είναι το μέσο, που εν προκειμένω είναι μηχανικό/ηλεκτρονικό.

Αυτό που πρέπει να διασφαλίζεται για την αποδεικτική χρήση των γραπτών μηνυμάτων (sms) είναι η γνησιότητα αυτών, γι αυτό και έχει κριθεί από τα δικαστήρια ότι η αποτύπωση τους σε ενσώματο έγγραφο, προκειμένου να προσκομίζεται στη δικαστική αρχή, θα πρέπει να περιβάλλεται τον τύπο της πιστοποίησης από την εταιρία κινητής τηλεφωνίας μέσω του δικτύου της οποίας απεστάλησαν τα επίμαχα γραπτά μηνύματα.

Ενδεικτικά στην απόφαση 434/2014 του Εφετείου Πειραιά (τνπ Ισοκράτης), δεν λαμβάνονται μεν υπόψη από το δικαστήριο στην ένδικη περίπτωση τα προσκομιζόμενα από την ενάγουσα έγγραφα, στα οποία, κατά τους ισχυρισμούς της, αποτυπώνονται τα γραπτά μηνύματα της πρώτης εναγομένης από το κινητό τηλέφωνο της προς το κινητό τηλέφωνο αυτής (εναγούσης), για το λόγο όμως, «διότι δεν αποδεικνύεται ότι αυτά προέρχονται πράγματι από το κινητό τηλέφωνο της πρώτης εναγομένης, αφού δεν έχουν εκτυπωθεί από την υπηρεσία της κινητής τηλεφωνίας, αλλά απλώς έχουν αντιγράφει από την ίδια την ενάγουσα». Σε αντίθετη περίπτωση είναι προφανές ότι με την πιστοποίηση της εταιρίας κινητής τηλεφωνίας στην εκτύπωση της αποτύπωσης του περιεχομένου των γραπτών μηνυμάτων, και απόδειξης της γνησιότητας της προέλευσής τους, τα τελευταία θα λαμβάνονταν υπόψη ως αποδεικτικά μέσα σύμφωνα με το άρθρο 448 παρ.2 ΚΠολΔ.

Δεν είναι επομένως πειστική η θεμελίωση της απαγόρευσης των προσκομισθέντων sms ως αποδεικτικών μέσων και η άρνηση αποδεικτικής αξιολόγησής τους στην υπ αρ.3256/2015 απόφαση του Πολ.Πρωτ.Θεσ/νίκης και ο μόνος λόγος για την απόρριψη της αποδεικτικής τους ισχύος θα ήταν η μη πιστοποίηση της γνησιότητας του περιεχομένου τους από τον πάροχο υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας, εντός του δικτύου του οποίου αυτά εστάλησαν. Αν δεχθούμε το σκεπτικό της εν λόγω απόφασης, θα βρεθούμε στο άτοπο αποτέλεσμα να μη λαμβάνονται υπόψη πιθανόν κρίσιμα και καταλυτικά για τη διάγνωση της δικαζόμενης υπόθεσης γεγονότα και περιστατικά που έχουν αποτυπωθεί σε γραπτά μηνύματα κινητών τηλεφώνων.