Μείωση του ενοικίου λόγω οικονομικής κρίσης

Λόγω της οικονομικής κρίσης που πλήττει τη χώρα, όλο και περισσότεροι μισθωτές αιτούνται στα δικαστήρια τη μείωση του μισθώματος ή τη μη αναπροσαρμογή / μείωση του ποσοστού αναπροσαρμογής του μισθώματος που έχει προβλεφθεί στο ιδιωτικό συμφωνητικό μίσθωσης. Ενδιαφέρον έχει το σκεπτικό της υπ.αρ. 49/2011 Απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Βόλου (dikastes.gr) που εξειδικεύει στα σημερινά δεδομένα τις διατάξεις των αρθρων 388 και 288 του Αστικού Κώδικα. Συγκεκριμένα: "(...) Ωστόσο, από τα αναφερόμενα στην αρχή της παρούσας αποδεικτικά στοιχεία, προέκυψε ότι από τις αρχές του έτους 2010, άρχισαν να εμφανίζονται γεγονότα έκτακτα, που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν, ούτε ήταν δυνατόν να διαγνωσθούν υπό ομαλές οικονομικές συνθήκες. Ειδικότερα, από την αρχή του έτους 2010, έχει επέλθει σημαντική μείωση των αποδοχών των μισθωτών εγγίζουσα κατά περίπτωση ακόμη και το 30%, ενώ περαιτέρω προκειμένου να ανταποκριθεί η χώρα στις τρέχουσες δημοσιονομικές ανάγκες έχει καταφύγει σε στήριξη από το μηχανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η μείωση των αποδοχών, το κλείσιμο των επιχειρήσεων με την συνεπεία αυτού απώλεια υψηλού αριθμού θέσεων εργασίας αποτέλεσε μέγεθος το οποίο δεν μπορούσε να προβλεφθεί, κατά το χρόνο κατάρτισης των επίδικων συμβάσεων ενόψει της οικονομικής αστάθειας και των συναφών οικονομικών συναλλαγών, ούτε μπορούσε να θεωρηθεί γεγονός που συνήθως συμβαίνει κατά την κανονική πορεία των πραγμάτων.

Ενδεικτικά κατά το έτος 2010, ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα σημείωσε σημαντική υποχώρηση και διαμορφώθηκε στις 65,6 μονάδες, με τις σχετικές προβλέψεις της παραγωγής να επιδεινώνονται (βλ. σχετ. αποτελέσματα ερευνών οικονομικής συγκυρίας μηνός Δεκεμβρίου 2010, του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών, που προσκομίζει και επικαλείται η ενάγουσα), ενώ οι προβλέψεις των ελλήνων καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους υποχώρησαν αισθητά με το σχετικό ισοζύγιο να διαμορφώνεται στις -66,6 μονάδες σε ιστορικά χαμηλό ρεκόρ, ενώ οι δείκτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης διαμορφώθηκαν στις -5,8 μονάδες. Οι προπεριγραφόμενες συνθήκες, τις οποίες επικαλείται η ενάγουσα, αποτελούν, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, γεγονός απρόβλεπτο, ως μη δυνάμενο να προβλεφθεί κατά τη συνήθη πορεία των συναλλαγών. Περαιτέρω, η εμπορική κίνηση της περιοχής έχει εισέλθει σε πτωτική τροχιά ως και η ζήτηση ακινήτων στην περιοχή για επαγγελματική στέγη συνεχώς μειωμένη, με αποτέλεσμα ακόμη και καταστήματα επί του εμπορικού κέντρου της πόλης, να παραμένουν χωρίς μίσθωση (κενά). Με βάση τα παραπάνω εκτεθέντα το Δικαστήριο τούτο κρίνει ότι οι σημερινές συνθήκες ρευστότητας της εσωτερικής και διεθνούς οικονομίας είναι τόσο ουσιώδεις, έτσι ώστε να υπάρχει πλήρης κατάλυση της ισορροπίας μεταξύ παροχής και αντιπαροχής και μάλιστα σε τέτοια κατάσταση, ώστε η μεν ενάγουσα εκτελώντας τη σύμβαση να υφίσταται ουσιώδη και υπερμεγέθη ζημία, που προκλήθηκε εκτάκτως και απροόπτως, το δε εναγόμενο να ωφελείται υπέρμετρα, από την περιουσία της ενάγουσας, ενώ αν εξελισσόταν ομαλά η σύμβαση, η οικονομική επιβάρυνση θα ήταν συνήθης και αυτή που είχε προβλεφθεί(...)"